"Unha Noite na Corte do Rei Afonso"
Xurde Malandança dos confíns da Terra, onde remata o Camiño de Santiago. E xurde coma un eco do que tanto nos chegou, da música, a palabra, a carne e a pedra.
Os compoñentes de Malandança entendemos a música medieval como un territorio no que a interpretación e a investigación son asuntos interdependentes. Nada valen a unha sen a outra.
Nas últimas décadas o interese pola música antiga permitiunos a recuperación de estilos músicais que se crían perdidos. Grazas á aportación de múltiples intérpretes, musicólogos e historiadores ao longo destes anos, logrouse salvar en parte a ruptura na tradición interpretativa de outros estilos, como a música barroca.
Neste proceso de recuperación dun estilo (en realidade de moitos estilos) interveñen diferentes factores: as partituras orixinais, con toda a información directa do compositor, en primeiro lugar; información escrita, tratados, comentarios, cartas con referencias a veladas musicais e todo aquilo que nos diga algo das maneiras de facermos música, e do contexto no que se facía. E, naturalmente, os instrumentos, que coas suas vertudes e os seus defectos, son grandes mestres do intérprete.
No caso da música medieval a ruptura da tradición é grande. Oitocentos anos sepárannos da “orquestra” do Pórtico da Gloria; neste tempo sucederon tantas cousas, tantos acontecementos artísticos e guerreiros, tanta luz e tanto lume, que aos humanos do século XXI nos custa caro imaxinar o que escoitou Afonso X nunha sala do seu pazo, un día de festa, ou na sua tenda, tras unha batalla, ou ben o consolo que lle producía a música dos xograres mentres xacía doente na sua cama, apertado ao libro dos Miragres de Santa María.
A partires das investigacións realizadas polo que abaixo asina, só e en compaña doutros, sobre os instrumentos medievais representados no Pórtico da Gloria da catedral Compostelá, e no Pazo de Xelmírez, se nos abriu un mundo, non xa de instrumentos sonoros, senón de ideas, imaxes e voces da que criamos tan lonxana Idade Media. Ante aquel esplendor místico e arquitectónico non cabía senon recobrar o outro esplendor, o invisíble: a música.
Contando xa co son dos instrumentos, quedábanos averiguar o xeito de abordarmos a súa interpretación, os seus recursos, e aprender a explorar a sua capacidade de virtuosismo. Dentro do mundo da música trovadoresca, as Cantigas de Santa María de Afonso X resultaron ser as obras axeitadas por estar escritas en galego-portugués e ser froito dunha determinada cultura: a Idade Media no noroeste da península ibérica. Aló ían parar, grazas ao longo camiño xacobeo, as tradicións trovadorescas de todo o mundo cristián, e incluso o eco do cercano Islam.
Tamén queremos que as voces en MALANDANÇA estean acordes co son dos seus instrumentos, para o que recurrimos ás tradicións vocais dos pobos do noroeste peninsular.
Así, xuntamos a música dos trovadores, que imaxinando o Paraíso inventaron o amor, e a palabra, que crea o mundo, e a imaxen, que todo nos aprende. E igual que o rei Afonso X, que querendo coñecer xuntou e non rexeitou ren do que no seu mundo había, creamos esta "Noite na Corte do Rei Afonso".
